با لغو روادید از ویزای عراق، امکان سفر ارزان برای قشر ضعیف جامعه به اماکن زیارتی بوجود آمده است. در واقع علاوه بر تور کربلا به صورت ارزان تر، به این طریق تجارت نیز با روند کوتاه تری انجام می شود. پیش از این دغذغه اصلی زائران کربلا از جانب ایران قیمت ویزا عراق در ماههای محرم و صفر بود اما حالا بدون این دغدغه می توان به این کشور سفر کرد و در واقع همچون شهرهای داخلی ایران با هزینه ای اندک این مرز و بوم را زیر پا گذاشت.
همچنین لغو روادید عراق و کربلا باعث می شود صنعت گردشگری و هتل داری در این کشور رونق بهتری یابد و هتل های کربلا نیز یکی از ارکان تجارت و کسب درآمد برای ایرانیان و عراقی های هم مرز باشند. به دلیل تحریم های ایران از جانب آمریکا در حال حاضر مرز عراق گزینه بسیار خوبی برای بهبود شرایط اقتصادی در زمینه تجارت می باشد.
این روابط تنها به نفع ایران نیست و همین کاهش نرخ ریال به واسطه تحریم ها سود سرشاری عاید عراق می نماید تبادل کالاهایی که حالا با یک سوم قیمت قبل تحریم ها در این مرز صورت می گیرد اقتصاد عراق را هم بهبود می بخشد بعلاوه اینکه همین رفت و آمدها، زیر ساخت های خاص خود را می طلبد و به دلیل توسعه یافته بودن ایران نسبت به عراق و مسائل سیاسی دیگر همچون کشور گشایی و ... آبادانی و ساخت و ساز و نیروی کار راهی کشور عراق می شود.
سال گذشته با سفر ریاست جمهوری جناب آقای حسن روحانی به کشور عراق و بعد از آن رفت و آمد مسئولان بانک مرکزی دو کشور با یکدیگر ، مذاکراتی راجع به لغو روادید و طریقه صادرات و واردات به شیوه ای آسان تر صورت پذیرفت و در نهایت بعد از سفر رئیس جمهور عراق به ایران تصویب شد در 20 فروردین ماه سال 1398 روادید لغو شود.
هم اکنون با لغو روادید اخذ ویزا عراق تنها هزینه ای معادل 20 تا 30 هزار تومان دارد. اما چرا این اقدام صورت گرفت و این لغو روادید چه نفعی برای ایران و عراق به دنبال دارد؟
اقتصاد ایران و عراق
بی شک لغو روادید موجب افزایش سفرها از هر دو مرز به کشور همسایه خواهد شد و این یعنی افزایش کسب و کار در هر زمینه ای که مسافران ایده ای در سر داشته باشند. همچنین با کاهش قیمت ویزا عراق یا بهتر بگوییم حذف هزینه این ویزا حتی قشر ضعیف هر دو کشور هم می توانند به سفر و کسب درآمد بپردازند و این یعنی هم افزایی ایده ها و بهره وری بیشتر ...!
البته از سویی هم انتقاداتی به این مساله وارد می شود از جمله صادرات بی رویه کالا و محصولات کشاورزی و غیره به دلیل نوسان نرخ ارز کنونی و کاهش نرخ ریال در ایران و تفاوت آن با دینار عراق می باشد.
آمارها نشان می دهد کشور عراق با مرز مشترک طولانی 1458 کیلومتری و چندین استان مشترک بیشترین تبادل گردشگر و کالا را بعد از کشور چین با ایران دارد. همچنین این استان های هم مرز جمعیت بسیار زیادی از شهرواندان عراقی و ایرانی را شامل می شود که با یک دیگر زندگی مسالمت آمیز و زبان و فرهنگ مشترک دارند.
در واقع صادرات از ایران بدون در نظر گرفتن مرزهای مشترک با کشور عراق کمی دشوار تر می شود آن هم در شرایط کنونی که تحریم ها افزایش یافته اند تنها کشور با روابط خوب سیاسی و مرز وسیع عراق بوده که می توان با سود بیشتری به صادرات و واردات ادامه داد.
علاوه بر رونق اقتصادی در کشور ایران و عراق با کاهش قیمت ویزای عراق و یا حتی حذف آن جمعیت مسافرانی که سالانه بخش اعظم آنها در ماههای محرم و سفر با پای پیاده به سفر میکنند تا چندین برابر افزایش پیدا میکند و این مساله تاثیر مستقیم بر رونق صنعت گردشگری در هر دو کشور خواهد داشت.
همچنین عراقیان زیادی برای زیارت حرم امام رضا و یا گشت و گذارهای دیگر در شهرهای بزرگ بدون پرداخت هزینه روادید به ایران سفر میکنند و در ایران هزینه سفر و خرید صنایع دستی پرداخت می کنند که این وجه نیز تا حدی کمک به بهبود کسب و کارهای خانگی می نماید.
آمارها نشان می دهد کشور عراق بزرگترین سهم گردشگری خارجی را در 20 سال گذشته ایران داشته است و بعد از آن کشورهای دیگر به نوبه خود بده بستان مسافر داشته اند. شاید اگر به 30 سال گذشته مراجعه کنیم بزرگترین این سهم مختص به عربستان و افغانستان بود و اگر به پیش از این بازگردیم انگلیس ها و روس ها جایگاه اول را در کشور ایران داشته اند.
بی شک هر چه روابط بین الملل و منطقه ای ایران با کشورهای دیگر بهبود یابد و حجم گردشگر افزایش یابد شرایط اقتصادی وضعیت بهتری خواهد داشت اما به دلیل مسائل سیاسی زیادی در حال حاضر کشورهای هم مرز ایران با توجه به تحریم ها و شرایط بد اقتصادی حاکم ، بهترین گزینه برای صلح و کشور گشایی و صلح هستند. هرچند به نظر می رسد برای دست یافتن به این موضوع به اهرم هایی همچون افزایش خدمات دهی از جانب ایران به کشورهای همسایه مواجه هستیم برای حفظ قدرت خود، خدماتی بیش از حد معمول ارائه میدهیم اما به هر حال این تنها سیاستی است که با توجه به وضعیت نا به سامان بین المللی منطقه و اقتصاد ایران جوابگوی بهبود صادرات و واردات و افزایش گردشگری در ایران به صورت موقت می باشد.
هر چند امیدواریم کاهش قیمت ویزا عراق باعث خساراتی همچون فروش اراضی و خانه های ایرانی به کشورهای بیگانه نشود که با این کار ایران تبدیل به کشوری همچون فلسطین خواهد شد. البته قابل ذکر است عکس این اتفاق نیز امکان پذیر است که با توجه به نرخ کنونی دینار کمی سخت تر بوده و سرمایه گذران تمایل ندارند اراضی این کشور را خریداری نمایند.
اینکه چرا ایرانیان تمایل زیادی برای سفر به عراق داشته اند تنها مربوط به مسائل مذهبی نبوده و متاسفانه در سالهای اخیر شاهد مهاجرت ایرانیان زیادی به کشورهای عراق و شهر اربیل و کربلا و نجف و ... کشور افغانستان و ... هستیم در واقع ایران در حال حاضر نقش صادرکننده نیرو کار جوان و ارزان را به کشورهای همسایه دارد و این موضوع یعنی کسب درآمد به نرخ دینار و دلار باعث شده است ایرانیان زیادی برای کسب درآمد به این کشورها سفر کنند از آن سو هم قیمت ویزا راق تنها با 30 هزار تومان باعث می شود کشورهای محروم همچون عراق تمایل عجیبی برای سفر در کشوری با امکانات بسیار بیشتر از کشور خود داشته باشند و حتی شاهد خرید ملک توسط آنها در کلان شهرهای ایران هستیم.